¿Saben aquell que diu que non quería estudar nunha rama da enxeñaría, senón que quería estudar en pupitre, como os brancos? É un chiste de tempos pasados... ¿Ou non? Déixenme explicarlles un problema do que quizais oíran falar sen rematar de entendelo.
A enxeñaría é un conxunto de coñecementos científicos e tecnolóxicos xunto a unhas metodoloxías de aplicación para resolver un problema ou cubrir unha necesidade. Na Universitat de València, onde eu traballo, ensínanse as aplicacións da ciencia e a tecnoloxía dende antes que eu nacese, e impártense titulacións de enxeñaría química, enxeñaría electrónica, enxeñaría informática e enxeñarías técnicas de telecomunicación dende hai 15 anos.
Tradicionalmente, en España as diferentes titulacións de enxeñaría teñen atribucións profesionais, o que implica que determinados proxectos, instalacións ou actividades deben ser realizadas ou supervisadas por persoas cunha titulación específica. Por iso, a formación dos estudantes dunha especialidade debe ter un tronco común, que na actual reforma dos plans de estudo se recolleu nunhas fichas que establecen o núcleo de cada enxeñaría.
¿E a que vén o chiste inicial? O problema é que a última regulación importante de atribucións para as enxeñarías data de 1971. As enxeñarías máis recentes, xurdidas dende entón, non foron reguladas con atribucións profesionais. Particularmente, a enxeñaría informática, clave para o funcionamento das empresas, organizacións e administracións públicas no século XXI, pode ser exercida por persoas de calquera especialidade mesmo sen titulación universitaria xa que non se esixe a titulación de enxeñaría informática para responsabilizarse do desenvolvemento, instalación e mantemento dun sistema informático.
¿É posible? Aínda que afortunadamente as Administracións Públicas adoitan pedir esta titulación para cubrir os postos de traballo responsables dos seus sistemas e tecnoloxías da información, e as empresas valoran a devandita titulación, en demasiadas ocasións a relativa novidade da profesión e a confusión da informática persoal e popular (informática para todos, ou chamar informático a todo o que traballa con ordenadores) coa enxeñaría informática ten consecuencias impensables noutros campos. ¿Chama vostede enxeñeiro de automoción ao que sabe conducir un coche? ¿Encargaría vostede un mecánico, por excelente que fose, o deseño e instalación dunha planta de fabricación de vehículos? ¿Encargaría vostede a un enxeñeiro de telecomunicación, que estudou bastante electricidade, planificar e supervisar a instalación eléctrica dun hospital? Espero (por o seu ben) que non. Pois non confíe vostede un sistema informático a alguén sen a titulación específica.
Lamentablemente, o Goberno instou a elaboración das fichas das enxeñarías, pero só das que teñen atribucións, e decidiu non regular as enxeñarías máis recentes, con argumentos pode que aceptables, pero que de aplicarse coherentemente deberían levar consigo consigo a desregulación do resto das enxeñarías e a supresión das atribucións establecidas.
A falta dunha ficha para a Enxeñaría Informática (que parece van emendar ante a presión exercida por estudantes, profesores e profesionais) non quere dicir que a titulación vaia desaparecer (os estudos pasados e futuros seguen sendo completamente oficiais e válidos), pero xunto á inexistencia de regulación da profesión prolonga a súa discriminación respecto a outras enxeñarías e impide o axeitado recoñecemento social desta profesión, o cal ademais dificulta seriamente o desenvolvemento da sociedade da información en España.
Así que se le, oe ou vai aos titulados e enxeñeiros informáticos protestando, recorde que o que queren é ficha e atribucións, como os brancos, e créame que iso sería bo para eles e para o conxunto da sociedade.