Páganme unha miseria. Non aprendo nada. O meu xefe non ten nin idea. Non vexo futuro. Os que pronuncian estas frases non se dedican á construción nin á industria automobilística, sectores cegos de paro. Son enxeñeiros informáticos e de telecomunicacións, perfís polos que suspiran moitas empresas.
Estudar estas carreiras equivale a encontrar traballo seguro. As notas de entrada son das máis baixas, entre 4,6 e 6,71. Non obstante, o número de novos licenciados en España afúndese o 13% dende o ano 2002. E hai un déficit laboral galopante de 25.000 profesionais de grao medio e superior. En plena furia de Internet e paixón polos cacharros tecnolóxicos, aos geeks xa non os motiva ser informáticos, nin sequera con traballo asegurado.
Non aprendía nada, enviábanme aos proxectos cunha man diante e outra detrás, sen recursos, ao bruto. Un día un amigo propúxome montar unha empresa de lotaría na Rede. Estaba tan anoxado que iso me pareceu máis sensato que seguir onde estaba". Así resume José María Sánchez o comezo da súa historia profesional á marxe da súa carreira informática.Teleco de 36 anos e expediente académico brillante, o caso de José María Sánchez é un dos miles que aterran en traballos decepcionantes. Algúns aguantan ata o final. Outros, os arrepentidos, déixano frustrados á mínima oportunidade de mellora.
A súa aventura de proba e erro empezou nunha peme de software de deseño. Pagábanme catro duros. Seguiu nunha filial dunha consultora. "Tiven sorte, traballaba con xente boa, pero facía o mesmo constantemente, aburríame". E rematou noutra onde experimentou máis do mesmo. "Ninguén se preocupaba polo meu desenvolvemento profesional". Ao final tomou un camiño cada vez máis común: facerse emprendedor.
En 2006 uniuse a dous socios para lanzar Ibergour.com, dedicada a vender xamóns por Internet. Hoxe envían máis de 1.000 pezas ao ano a toda a Unión Europea. "O negocio marcha, o primeiro ano multiplicamos as vendas por 1.000. Dá para vivir sen problema. Polo menos xa non teño a sensación de perder o tempo".
José T., de 42 anos, considérase informático en pleno dereito. Estudou Físicas na súa rama de informática e electrónica cando a carreira aínda non estaba recoñecida. Tras 15 anos no sector asegura ter tido bastante. Considérannos carne de facturación, recursos destinados a outras empresas, xente de segunda. Nunca vin plans de formación e desenvolvemento. Nin sequera mellorei o meu soldo. Cobro practicamente o mesmo que hai 10 anos". Bota de menos unha colegiación oficial. "Agora penso en montar un negocio, unha libraría ou un hotel rural, non quero seguir sendo espremido".
Ulises Espejo, de 28 anos, é enxeñeiro de telecomunicacións. Gustoume a carreira. Ao finalizar entrou nunha consultora como auditor informático. Non me entusiasmou, pero aprendín moito; achega solidez ao teu currículo". E serviulle para dar o salto ao mundo dos videoxogos. En EA supervisa o lanzamento de calquera novidade. Xa pensa en irse a EUA. "Non hai que ter medo a saír, é cuestión de perseguir aquilo que te motiva.
Ignacio Izquierdo, de 30 anos, con nota media de oito en telecomunicacións, dominio de alemán e inglés, empezou traballando de informático en Madrid. "Nas ofertas que vin de teleco pagaban moi pouco". Probou sorte en Londres. "Teño un soldo bastante maior do que tería en España, pero nas grandes compañías todo está moi definido, non dan pé á creatividade, non se innova nada, vaise ao seguro".
Pediu unha excedencia para dedicarse á fotografía. Embarcarase nunha viaxe de oito meses arredor do mundo. Buscará patrocinadores, fará fotos, venderaas a axencias de viaxes e verá o que xorde.
Enxeñeiro arrepentido? "Creo que si", di Esquerdo. Se puidese volver empezar, sabendo o que sei," estudaría Belas Artes. Sánchez tamén fai balance: "Debín empezar antes pola miña conta, tardei demasiado en desenganarme da consultoría".
En España, a escaseza de persoal empurra a moitas firmas a ofrecer aos enxeñeiros soldos e responsabilidades moi por debaixo da súa cualificación. Segundo a patronal das tecnolóxicas, AETIC, un programador recén licenciado apenas gaña os 18.000 euros anuais, 16.000 en Internet. En Alemaña e Suíza o soldo pode chegar aos 30.000, 1,7 veces máis.
Colisión enxeñeiros e FP
"Estase a producir unha colisión de postos entre a formación profesional de informática (FP) e os enxeñeiros; a estes acábaselles pagando cantidades que non están á altura", explica Juan Gascón, de AETIC. Aínda así, os titulados de FP en especialidades técnicas diminúe o 5% dende 2002.
Óscar Hernández, de 19 anos, decidiuse por esta opción. "Dende pequeno apaixonábanme os ordenadores". Estudou dous anos o módulo de FP de informática de grao medio. Abondáronlle tres meses para encontrar traballo: técnico de sistemas nunha empresa española con máis de 2.100 empregados e 110 millóns de euros de facturación en 2008.
Medio ano despois, xa pensa en deixalo. "Ninguén valora o teu traballo, tes moita presión, horas extra sen pagar e non che ofrecen un plan de desenvolvemento profesional. Hai compañeiros que levan 10 anos facendo o mesmo. Por 930 euros netos que cobro ao mes, prefiro facer outra cousa". Opositará ao Corpo de Policía de Cataluña, con 1.830 euros de soldo base.