O Grupo Correo Gallego arrinca a conmemoración da 25 edición dos premios Gallegos del Año cun galardón moi especial: o que o pasado outubro outorgouse ao Centro de Supercomputación de Galicia (Cesga). As redaccións do Grupo Correo Gallego brindaron o seu recoñecemento á traxectoria de 20 anos ao servizo da comunidade investigadora de Galicia e do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC).
Foi precisamente o delegado do CSIC en Galicia, José Manuel Gallardo, o que xa en 1990 propuxo ás administracións galega e central implantar en Galicia
un nodo de coñecemento de supercomputación. Non se trataba de instalar unicamente unha máquina, senón de constituír un polo de coñecemento ao redor deste servizo implicando ao tres universidades galegas, nun momento en que poucas persoas ouviran falar de internet ou de supercomputación.
Tras múltiples xestións, o 10 de maio de 1993, baixo a dirección do actual reitor da Universidade de Santiago, Juan Casares, inauguráronse as instalacións do centro, que contaba entón co supercomputador máis potente de España, e á súa vez o 146 máis potente do mundo, un Fujitsu VP2400. Ese ano o Cesga comezou tamén o despregamento e xestión da Rede de Ciencia e Tecnoloxía de Galicia (Recetga). Desde entón a evolución desta rede, do centro e das máquinas que alberga foi ininterrompida, como o demandan os avances continuos en ciencia e tecnoloxía.
Chega o Finisterrae. O gran salto produciuse o 1 de abril de 2008, coa posta en produción do supercomputador Finisterrae, co que o Cesga situouse no posto 100 da lista dos supercomputadores máis rápidos do mundo. O Ministerio de Ciencia e Innovación recoñeceuno ese mesmo ano como Infraestrutura Científico Tecnolóxica Singular (ICTS) e mesmo se estudou convertelo en centro de excelencia en investigación en supercomputación, proxecto que se paralizou debido á crise económica. Aínda así, o ser ICTS supuxo pasar do ámbito autonómico a ser "un centro de referencia estatal e internacional", lembra o actual director, Javier García Tobío.
Aínda que naceu principalmente para dar servizo á comunidade investigadora, desde finais da década do noventa ha participado en 171 proxectos de investigación, sempre da man de equipos científicos de centros e universidades galegas ou do CSIC. Estes proxectos, moitos deles europeos, mobilizaron 532,7 millóns de euros, dos cales 13,4 foron ingresos para o Cesga.
Actualmente, unha das súas prioridades é apoiar a estratexia de innovación da Xunta de Galicia promovendo a "transferencia de resultados", indica García Tobío, desde o ámbito da investigación ao da industria. E faio en liña coas políticas da Axencia Galega de Innovación, que dirixe Manuel Varela Rei, quen é ademais presidente do Cesga.
Xunta e CSIC recoñeceron o esforzo realizado nestas dúas décadas favorecendo as actuacións necesarias para a necesaria actualización da tecnoloxía do Finisterrae, de forma que o Cesga poida seguir apoiando a investigación de vangarda.