Máis de sete millóns de españois levan un DNI electrónico no peto. Poucos, non obstante, o empregan para facer xestións administrativas por Internet. Na última campaña da renda, 3,7 millóns de contribuíntes enviaron a súa declaración pola Rede. Delas, só 2.833 empregaron o DNIe.

Cada mes entréganse preto de 600.000 novos documentos nas 300 oficinas despregadas por España. A súa exitosa implantación, cun presuposto inicial de 340 millóns de euros, empezou en Burgos en marzo de 2006. A finais do ano que vén haberá 15 millóns en circulación. Entón, presentar solicitudes, recibir notificacións, achegar copias dixitalizadas ou coñecer o estado do papelame, entre outras xestións administrativas, poderase realizar pola Rede e sen saír de casa. O obxectivo é axilizar a burocracia, aforrar tempo e diñeiro ao cidadán, e tamén aos administradores, á vez que se impulsa o Goberno electrónico.

O que ata agora se ofrecía por boa vontade do xestor converterase en xaneiro en dereito do ciudadano.Ya hai uns 900 servizos do Estado, autonomías e concellos dispoñibles. "Hai dous anos había 100 do Estado", explica Juan Miguel Márquez, director xeral para o Impulso da Administración Electrónica.

Pero a maioría aínda non vai claro para que serve o DNIe. A grande diferenza co seu antecesor é un chip integrado que permite acreditar a identidade de titular e asinar dixitalmente documentos, á vez que garante a integridade da transacción (que non foi manipulada nin se pode repudiar). É dicir, achega a mesma seguridade e validez xurídica que a sinatura manual nun documento en papel.

Dende xuño de 2006 ata o pasado setembro, 14.026 cidadáns accederon co seu carné á oficina virtual da Seguridade Social para obter, por exemplo, o seu informe de vida laboral.

En @Firma, a plataforma gratuíta do Ministerio de Administracións Públicas (MAP) que comproba se o certificado empregado para facer unha xestión administrativa é válido ou non "só o 4,37% das 595.031 validacións realizadas en setembro foron do DNI electrónico, aínda que xa é o segundo certificado máis utilizado," di Márquez.

En Cataluña que -como no País Vasco e a Comundad Valenciana- ten a súa axencia de certificación, do millón de validacións realizadas en xullo, 503 fórono co novo documento. É dicir o 0,2%. Hai que ter en conta que o despregamento do DNIe empezou fai pouco máis dun ano nesta comunidade.

No País Vasco hai máis de 80 servizos que requiren sinatura dixital. No que vai de ano, validáronse 636.140 certificados; o 99,52 seus, o 0,48% do DNIe. En Andalucía máis do mesmo: o 99,9% realízanse co certificado da Fábrica de Moeda e Timbre. E en Avilés, dende maio de 2007, de 1.427 xestións, 207 efectuáronse co carné dixital.

Di Márquez: "Sen dúbida, haberá persoas que xamais o empregarán para tramitar electronicamente". E os que si, deben ter un ordenador conectado a Internet, instalar o software necesario e adquirir un lector de tarxeta inteligente.Las vendas de lectores aínda son mínimas, pero aumentan.

Internet, software e lector de tarxeta intelixente son imprescindibles para usar o DNIe na casa. O 51% de fogares están conectados, segundo o Istituto Nacional de Estadística. Os drivers obtéñense gratis, pero o lector débese comprar, porque sen el o carné dixital non serve.

A asociación de fabricantes Asimelec non computa as vendas do periférico, que pode vir integrado no ordenador, incorporado ao teclado, agregarse ao PC por USB ou como tarxeta Xpress Card (portátiles), porque serve tamén para outros usos. Si subministran cifras algúns fabricantes e distribuidores. C3PO empeza a notar o cambio: "Nos dous primeiros trimestres, as vendas representaron o 15%, fronte ao 8% ou 9% de 2007. Aínda así, moitos titulares do carné non teñen lector para facelo funcionar".

Bit4ID vendeu dende marzo de 2006 178.000 lectores. De eles, 52.323 a particulares. O 96% son o minilector USB. Ticnova, que agrupa a 700 tendas Beep, PCBox e PCCoste, vendeu 5.000 unidades. A cifra "multiplica por cinco as vendas de 2007". Giesecke & Devrient subministrou 10.000 aos colexios de avogados. Barcitronic, distribuidor de Cherry, 4.930 lectores USB de xuño a outubro en cadeas como Media Markt.

Márquez admite que "malia o avance en despregamento e servizos, hai que seguir rompendo barreiras: incorporar o lector e empezar campañas de difusión". O empréstito á cidadanía dixital, que financia a compra de PC sen intereses, non obriga á compra do lector. É opcional. O Ministerio de Administracións Públicas traballa con Asimelec para que os fabricantes incorporen o lector aos equipos vendidos en España. Ademais quere que os servizos de auga, gas, luz e telecomunicacións e os bancos fomenten o DNIe. A Lei de Impulso da Sociedade da Información obriga estas empresas a facilitar a alta, a baixa e as reclamacións por rede antes de fin de ano con certificados recoñecidos de sinatura electrónica. Outra norma, a que regula a eAdministración, admite tres formas para identificar o individuo: nomee de usuario e contrasinal, datos que só coñece a persoa e certificados.

O Sabadell Atlántico dá o servizo dende 2006. "En BS Online menos do 0,5% empregan o DNIe".

Vigo ofrece 120 egestiones. Con usuario e contrasinal entran 1.300 persoas ao mes; cen co carné dixital. Vigo lamenta que a Fábrica Nacional de Moeda e Timbre sexa "a única autoridade certificadora que cobre por acceder ás súas listas de revogación, cando a lei obriga a que non teña custo para os xestores".

A nova tarxeta de identidade convive con outros certificados. É dicir, "os que xa teñen un instalado non a usarán ata que este caduque", di Márquez.

Moitos profesionais, ademais, non o usarán. Hai 15 autoridades, públicas e privadas, que ofrecen o servizo. Rede Avogacía dáos aos avogados para facer, por exemplo, a súa declaración da renda e a dos seus clientes por Internet. Co DNI dixital o letrado só podería facer a súa porque identifica as persoas físicas, pero non as xurídicas (profesión, posto na empresa,...).

En Barcelona, onde en 2007 se realizaron 1,2 millóns de egestiones, non se usará ata fin de ano. "Priorizar outros certificados. Son de uso inmediato e non implican a compra de hardware".

En Cataluña e Valencia repartiron miles de memorias USB con certificado. "Os emigrantes non teñen DNI nin Internet. Conéctanse no locutorio. Con estes chaveiros acceden á súa vida laboral", di Francesc Oliveras, director da CatCert. En Euskadi apostan pola ONA, que substitúe á tarxeta sanitaria. Leva certificado e serve para entrar en instalacións, realizar xestións e pagar o billete do auto

46 millóns en branco e negro

Nos últimos 18 anos, a fotografía do DNI foi unha imaxe en cor. Co novo carné electrónico, o rostro de titular aparece en branco e negro, como antano, por "motivos de seguridade".