As últimas reunións do Goberno cos representantes dos Colexios Profesionais para abordar a chamada «lei paraguas», que permitirá transponer á lexislación española a Directiva europea de Servizos do Mercado Interior -e a aprobación da posterior «lei ómnibus»-, puxeron de manifesto que o Ministerio de Economía e Facenda tomou o control absoluto das profesións colexiadas, desprazando así aos Ministerios competentes para cada Colexio.
Esta «apropiación» da negociación por parte de Economía, e a marginación doutros departamentos ministeriales, cuxo papel é xa a día de hoxe secundario ou meramente complementario e supeditado ás imposiciones de Economía, está xerando unha seria preocupación en moitos Colexios, que temen que a Directiva convértase na escusa perfecta para que o Goberno acometa unha liberalización extrema na regulación dos servizos dos Colexios. E, en consecuencia, termine por prexudicalos máis aínda do xa previsto en aspectos como a colexiación única -ou ata a supresión da colegiación obligatoria-, a limitación de visados ou a supresión de baremos de honorarios.
47 leis de ámbito estatal
A Directiva de Servizos do Mercado Interior implica a reforma de 47 leis de ámbito estatal -o que se denomina «lei ómnibus»- que se corresponden cunha pluralidad de servizos e, segundo admitiu Economía nalgunha desas reunións, abordará máis as restricciones aos exercicios profesionais que o acceso ás actividades.
Ademais, unha vez que a «lei ómnibus» estea en marcha, a Directiva afectará a case 7.000 normas, das cales só o 15% depende do Estado, porque o resto deben ser revisadas polas comunidades autónomas. Iso pode complicar aínda máis a transposición efectiva da normativa europea debido á peculiar estrutura do Estado español e ao reparto de competencias autonómicas.
8,8% do PIB
A pretensión de Economía é que a transposición chegue a crear entre 150.000 e 200.000 empregos e aumente o Produto Interior Bruto nun 1,2%. A reforma afectará a un millón de colexiados, que representan o 6,1% do emprego, o 39% do emprego universitario e o 8,8% do PIB. De feito, a Directiva europea proxectarase sobre 122 profesións reguladas en España, das cales 87 son colexiadas, ben por norma estatal, ben por normas autonómicas.
Con todo, non é ouro todo o que reluce nesta profunda -e técnicamente moi complexa- reforma legal porque á transposición legislativa, á posterior «lei ómnibus», e á obrigada modificación dos estatutos xerais e particulares de cada profesión únense factores políticos que infunden temor nos Colexios. De feito, representantes dos Colexios asumen como unha ameaza para as súas expectativas a presión que está exercendo a Comisión Nacional da Competencia para suprimir a colegiación obligatoria, unha vella aspiración de diversos colectivos «liberalizadores» que esperaban a Directiva europea como a ocasión idónea para restringir o papel social e económico dos Colexios.
Terceira lei, unha incógnita
Tamén está por definir o calado dunha terceira lei en marcha e que o Goberno aínda non presentou -a futura Lei de Servizos Profesionais-, da que o Executivo pretende «colgar» todo aquilo que non quede regulado na «lei ómnibus». Esta norma incidirá sobre todas as profesións reguladas, independentemente de que sexan ou non colexiadas, e afectaralles en materia de libre acceso, de exercicio societario, de modernización...
Ata o 28 de decembro Unha das evidencias que revela con máis claridade o apartamento de que foi obxecto o resto de Ministerios en favor de Economía e Facenda para abordar as leis «paraugas» e «ómnibus» é o calendario que o departamento que dirixe Elena Salgado suscitou aos Colexios.
Este calendario, segundo expuxo Economía nunha reunión do pasado 3 de xullo, é o seguinte: nunha primeira fase, o próximo 15 de setembro os Colexios terán que remitir ao Ministerio as liñas xerais de reforma dos Estatutos Xerais para adaptalos á transposición; e en segundo lugar, pero sempre antes do 2 de novembro, remitiranse ao Ministerio os proxectos articulados de reforma dos Estatutos Xerais.
Nunha segunda fase, a que ha de ser definitiva para sacar adiante esta complexa reforma lexislativa, os respectivos Consellos Xerais de cada Colexio terán que remitir os seus novos proxectos estatutarios aos Ministerios competentes. A data límite é o 28 de decembro, que o é tamén da transposición da Directiva.
Só manda Economía
En calquera caso, cada Ministerio só propoñerá os correspondentes decretos de modificacións estatutarias tendo en consideración que tales reformas só chegarán ao Consello de Ministros se previamente contan co visto bo do Ministerio de Economía e Facenda, que no fondo é quen realmente coordinará esas reformas.
A opinión do Ministerio de Elena Salgado sempre foi decisiva para a aprobación de estatutos de profesións cunha incidencia especial no mercado de servizos, pero o que agora suscítase é unha unha relación directa e preferente entre Economía e os propios Colexios, de tal forma que o seu único interlocutor, para todos os efectos, é o departamento de Salgado.